Konopie a jaskra

Konopie a jaskra, jako nowe światło w obliczu choroby oczu?

Jaskra to poważne schorzenie oczu, które może prowadzić do znacznego pogorszenia widzenia lub nawet całkowitej utraty wzroku. Pomimo iż choroba ta dotyka głównie osoby w średnim i starszym wieku, zdarza się również u młodszych. Jaskra jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty, powodując 6,6% wszystkich przypadków ślepoty w 2010 roku. Według Światowego Raportu Wizji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), spośród około 2,2 miliarda ludzi na całym świecie cierpiących na zaburzenia widzenia, jaskra dotyka około 6,9 miliona osób. Ponadto szacuje się, że do 2040 r. jaskra dotknie około 111,8 mln osób na całym świecie w wieku od 40 do 80 lat.

Płyn w oku pełni istotną rolę w utrzymaniu kształtu gałki ocznej, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania wzroku. Jaskra wynika z zaburzeń przepływu płynu wewnątrz gałki ocznej. Prowadzi ono do nadmiernego wzrostu ciśnienia wewnątrz oka i niedożywienia nerwu wzrokowego. 

Przyczyny jaskry

Pacjenci z jaskrą wymagają leczenia i obserwacji przez całe życie, a choroba ma znaczący, negatywny wpływ na jakość życia pacjentów pod względem lęku, samopoczucia psychicznego, codziennego życia, prowadzenia pojazdów i zaufania do opieki zdrowotnej. Główne czynniki ryzyka występowania jaskry obejmują wiek, jaskrę w wywiadzie rodzinnym, rasę afroamerykańską, cieńszą centralną grubość rogówki, pseudoeksfoliację, dyspersję pigmentu i krótkowzroczność. Ponadto zidentyfikowano również związek między cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, poziomem trójglicerydów i jaskrą. Co więcej, znane są również czynniki genetyczne, jako czynniki ryzyka jaskry.

Rodzaje jaskry

Jaskrę można podzielić na dwa główne typy, tj. jaskrę z otwartym kątem przesączania (OAG) i jaskrę z zamkniętym kątem przesączania (ACG), zgodnie z fizyczną przeszkodą w systemie drenażu cieczy wodnistej oraz wyglądem kąta tęczówkowo-rogówkowego i beleczkowania (TM). Alternatywnie można ją również sklasyfikować jako pierwotną (idiopatyczną, niezwiązaną z innymi chorobami lub stanami) lub wtórną (przypisywaną chorobom lub stanom podstawowym, takim jak uraz, długotrwałe przyjmowanie leków, operacja okulistyczna, zapalenie błony naczyniowej oka, guzy martwicze, cukrzyca lub stany syndromiczne).

Objawy jaskry

W pierwotnym OAG (POAG) odpływ cieczy wodnistej jest utrudniony lub niewystarczający, ponieważ występuje wewnętrzna blokada w obrębie TM. W przeciwieństwie do tego, pierwotne ACG (PACG) charakteryzuje się obecnością fizycznej przeszkody w odpływie cieczy wodnistej, ponieważ tęczówka przylega do rogówki, utrudniając przepływ cieczy wodnistej do TM i drenaż naczyniówkowo-twardówkowy. Objawy pojawiają się bardziej drastycznie w PACG, co skutkuje szybkim ograniczeniem pola widzenia, prowadząc do całkowitej ślepoty. Inne objawy obejmują ból oka, ból głowy, nudności, wymioty, wielokolorowe aureole i niewyraźne widzenie. Ponadto PACG jest okulistycznym stanem nagłym, który wymaga natychmiastowego leczenia, aby zapobiec postępowi nieodwracalnego uszkodzenia oka.

Jaskra u psów

Choroba ta u psów to grupa zaburzeń, które są ogólnie związane ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym (IOP), co skutkuje charakterystyczną neuropatią nerwu wzrokowego. Jaskra jest główną przyczyną nieodwracalnej utraty wzroku u psów i może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Pomimo rosnącego spektrum terapii medycznych i chirurgicznych, nie ma na nią lekarstwa, a wiele dotkniętych nią psów ślepnie. Podczas gdy postępująca utrata wzroku spowodowana jaskrą pierwotną jest uważana za możliwą do uniknięcia u niektórych ludzi, nie jest to prawdą w przypadku psów. Istnieje pilna potrzeba opracowania bardziej skutecznych i przystępnych cenowo opcji leczenia.

Jaskra u psów jest definiowana jako pierwotna lub wtórna, Przy czym ta druga jest spowodowana klinicznie lub histopatologicznie wykrywalnym procesem chorobowym. Jaskra wtórna jest jednym z najbardziej przerażających powikłań po operacji zaćmy u psów. Jej częstość występowania szacuje się na 5%-19% w ciągu 2 lat po operacji. U niektórych ras, takich jak Boston Terriery, Shih Tzus i Labrador Retrievery, częstość występowania jaskry może wzrosnąć do 29%-38%. Co sugeruje możliwy składnik dziedziczny. Obecne leczenie medyczne i chirurgiczne ma na celu spowolnienie utraty wzroku poprzez utrzymanie IOP na zdrowym poziomie.

Konopie a jaskra – naturalne metody

Oprócz mechanicznych i naczyniowych dysfunkcji oka, w patogenezę jaskry zaangażowane są również stres oksydacyjny, neurozapalenie i ekscytotoksyczność. Dlatego też stosowanie naturalnych produktów o właściwościach przeciwutleniających i przeciwzapalnych może stanowić alternatywne podejście do leczenia jaskry. Wśród substancji o potencjalnym działaniu terapeutycznym w przypadku OAG szczególną uwagę zwrócono na konopie. Niektóre wcześniejsze badania wykazały działanie obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe. Jednak jej korzystne działanie zależy od szczegółowych składników. Podczas gdy niektóre badania wykazały neuroprotekcyjne działanie konopi w modelach zwierzęcych, nadal brakuje dowodów pochodzących od ludzi. Warto również zauważyć, że przedział pomiędzy efektami terapeutycznymi, a działaniami niepożądanymi jest bardzo wąski. Szacuje się, że około 3 na 10 rekreacyjnych użytkowników konopi cierpi na zaburzenia związane z ich stosowaniem. Co z kolei wskazuje na ryzyko nadużywania bez nadzoru.

Rewolucyjne podejście do zastosowania konopi w medycynie

Informacje na temat potencjalnych korzyści konopi w leczeniu jaskry sięgają co najmniej lat 70. XX wieku. Historia ta ma swoje źródło w dość nieoczekiwanych okolicznościach. Policja z Los Angeles podjęła intrygujące działanie, kierując się pytaniem, czy po spożyciu konopi dochodzi do rozszerzenia źrenic?. Jeśli tak, czy ten efekt można byłoby wykorzystać do identyfikacji osób pod wpływem substancji?. Chociaż badaniem nie potwierdzono rozszerzenia źrenic w wyniku konsumpcji, to jednak odkryto coś znacznie bardziej interesującego. Mianowicie: obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego po zażyciu konopi. To odkrycie rozprzestrzeniło się szeroko po całym kraju. W efekcie wielu ludzi zaczęło nielegalnie eksperymentować z konopiami jako sposobem na łagodzenie objawów jaskry. Dzięki wyjątkowemu przypadkowi Roberta Randalla, który stał się symbolem walki o legalizację medycznej marihuany, po 40 latach w Stanach Zjednoczonych ponownie uwzględniono konopie w leczeniu medycznym.

Jak konopie wpływają na jaskrę?

Badania sugerują, że efekty obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego i działanie neuroprotekcyjne kannabinoidów na komórki zwojowe siatkówki (RGC) wiążą się z aktywacją receptorów kannabinoidowych CB1. Po raz kolejny okazuje się, że aktywne substancje chemiczne, pochodzące z konopi oddziałują na znajdujące się w dużych ilościach w tzw. ciele rzęskowym receptory CB1 . To za ich pośrednictwem regulują ciśnienie śródgałkowe. Wcześniej uważano, że kannabinoidy działają na ciśnienie pośrednio przez mózg. Dziś obecność receptorów stwierdzono również w oczach wielu innych gatunków kręgowców.

Dr Dawid W. Pate, jeden z najbardziej znanych badaczy wpływu kannabinoidów na oczy, postawił pewną hipotezę. Mówi ona, że ciśnienie śródgałkowe może być nie przyczyną, lecz jedynie objawem choroby, której prawdziwą jest neurozapalenie. Jest to bowiem stan zapalny tkanki nerwowej. Istnieją badania popierające tę hipotezę. Pokazują one, że w jaskrze nerwy powodujące blokowanie odpływu płynu śródgałkowego istotnie znajdują się w stanie zapalnym. Stan ten natomiast ogranicza podanie anandamidu, który ogranicza nadmierne ciśnienie. Inni badacze podjęli pracę na potwierdzenie tejże hipotezy.

Konopie a jaskra – leczenie

Jaskrę obecnie leczy się za pomocą różnych metod, w tym farmakologicznych, takich jak krople i tabletki, które pomagają w obniżeniu ciśnienia wewnątrzgałkowego. Innymi dostępnymi opcjami są zabiegi laserowe, takie jak trabekuloplastyka, a także operacje chirurgiczne, np. trabekulektomia czy implanty odprowadzające nadmiar płynu.

Niestety, nie każdy pacjent kwalifikuje się do zabiegów laserowych lub operacji, a nie zawsze farmakologiczne środki przynoszą oczekiwane efekty. Czasami leki te działają słabo lub wywołują skutki uboczne, takie jak ogólne złe samopoczucie, ból czy osłabienie ostrości widzenia. Jednak warto zaznaczyć, że obecnie dostępne leki są znacznie bardziej skuteczne niż kiedyś, dzięki postępom w dziedzinie farmakologii.

Co do konopi, zarówno w przypadku jaskry, jak i innych schorzeń, istnieje grupa osób, które preferują niekonwencjonalne metody leczenia. Warto podkreślić, że nie istnieje uniwersalny lek, który działałby jednakowo skutecznie u wszystkich pacjentów i nie wywoływał żadnych skutków ubocznych. Konopie zdają się wykazywać korzystny wpływ na niektóre przypadki jaskry, zwłaszcza w połączeniu z tradycyjnymi lekami przeciwbólowymi czy przeciwwymiotnymi. Co istotne, ich stosowanie może pomóc w zmniejszeniu skutków ubocznych tradycyjnych leków. Dlatego w przypadkach, gdzie to możliwe, połączenie konopi z konwencjonalnymi lekami może stanowić skuteczną alternatywę.

Jeżeli nie wiesz, jaki preparat zastosować w swoim konkretnym przypadku zachęcamy do bezpłatnych konsultacji z naszymi Naturopatami.

Oświadczenie o odpowiedzialności: 

Wszystkie informacje podane na niniejszej stronie Internetowej, jak również informacje, które są przekazywane za pośrednictwem tej strony, służą wyłącznie do celów edukacyjnych. Żadna z przedstawionych tu informacji nie służy jako zamiennik diagnozy lekarskiej i takiej informacji nie należy uważać za poradę lekarską czy zalecane leczenie. 

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7423773/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8840399/
3. Bogdan Jot „Marihuana leczy”