Twój koszyk jest obecnie pusty!
CBD a choroby serca
CBD a choroby serca – czy olej CBD może wspomóc zdrowie serca? Przegląd badań: potencjalne korzyści, zagrożenia i mechanizm działania CBD na układ krążenia.
Choroby układu sercowo-naczyniowego (takie jak choroba niedokrwienna serca, zawał czy nadciśnienie) są obecnie główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Nic dziwnego, że wiele osób poszukuje nowych sposobów ochrony serca – w tym naturalnych terapii. Jedną z popularnych ostatnio substancji jest CBD (kannabidiol), związek pochodzący z konopi, dostępny m.in. w formie oleju CBD. Pojawia się pytanie: Czy olej CBD może być pomocny dla serca? W tym artykule w przystępny sposób omawiamy aktualne badania naukowe na ten temat, potencjalne korzyści i zagrożenia. Dowiesz się, jak CBD działa na układ sercowo-naczyniowy, co mówią najnowsze badania (zarówno polskie, jak i zagraniczne) o wpływie CBD na serce, oraz dlaczego zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem CBD w chorobach serca.
Mechanizmy działania CBD na układ sercowo-naczyniowy
Aby zrozumieć wpływ oleju CBD na serce, warto wiedzieć, jak CBD działa w organizmie. CBD oddziałuje na tzw. układ endokannabinoidowy (ECS) – jest to sieć receptorów (CB₁, CB₂) i naturalnie produkowanych substancji, która pomaga utrzymać równowagę (homeostazę) w wielu procesach fizjologicznych. Receptory te rozmieszczone są m.in. w mózgu, układzie odpornościowym, a także w sercu i naczyniach krwionośnych. Kannabidiol moduluje aktywność układu endokannabinoidowego, przez co może wpływać na ważne dla serca procesy: regulację napięcia naczyń krwionośnych, ciśnienie krwi, rytm serca oraz reakcje zapalne i stres oksydacyjny. CBD nie pobudza ani nie hamuje bezpośrednio pracy serca w sposób typowy dla leków nasercowych – jego działanie jest raczej pośrednie. Badania wskazują, że CBD nie działa stymulująco na układ krążenia tak jak THC. Dla porównania, psychoaktywne THC przyspiesza tętno nawet o kilkadziesiąt uderzeń na minutę i powoduje rozszerzenie naczyń, prowadząc do spadku ciśnienia krwi (co zmusza serce do szybszego bicia).
Kannabidiol nie wywołuje takich zmian – produkty zawierające CBD nie powodują istotnych zaburzeń ciśnienia ani tętna, a dodatkowo CBD może działać uspokajająco, redukując stres. To ważne, bo stres i pobudzenie układu nerwowego często przyczyniają się do nadciśnienia. Najważniejszym mechanizmem korzystnym dla serca wydaje się działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne CBD. Przewlekły stan zapalny i stres oksydacyjny odgrywają dużą rolę w rozwoju miażdżycy, choroby wieńcowej, nadciśnienia czy niewydolności serca. Jak wykazano, CBD ma silne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające, dzięki czemu może zmniejszać ryzyko chorób serca związanych ze stanem zapalnym. Mówiąc prościej – CBD pomaga uspokoić nadmierną reakcję zapalną organizmu i neutralizować szkodliwe wolne rodniki, co potencjalnie chroni naczynia krwionośne i mięsień sercowy przed uszkodzeniem.
CBD wpływa także korzystnie na układ krążenia poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych. Z badań wynika, że kannabidiol może ułatwiać przepływ krwi w tętnicach, sprzyjając ich rozkurczowi. Efekt ten przekłada się na obniżenie ciśnienia tętniczego – co omawiamy szerzej poniżej. Warto podkreślić, że układ sercowo-naczyniowy jest złożony, a działanie CBD odbywa się na wielu poziomach (m.in. poprzez receptory endokannabinoidowe, receptory serotoninowe 5-HT₁ᴀ, kanały jonowe TRP czy wpływ na czynność mitochondriów). W kontekście tego artykułu najważniejsze jest jednak to, iż CBD może wprowadzać więcej równowagi w układzie krążenia – zmniejszać czynniki uszkadzające serce (zapalne, stresowe) i wspierać mechanizmy ochronne organizmu.
Olej CBD a choroby serca – co mówią badania?
Badania nad wpływem CBD na choroby serca są w toku – obejmują zarówno eksperymenty na zwierzętach, jak i pierwsze próby kliniczne u ludzi. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wyniki aktualnych badań naukowych dotyczących CBD w kontekście zdrowia serca. Warto zaznaczyć, że większość z tych rezultatów pochodzi z badań przedklinicznych (na modelach zwierzęcych lub komórkowych), a dowody z badań z udziałem ludzi są wstępne. Mimo to, wyniki te są obiecujące i wskazują kierunki potencjalnych korzyści terapeutycznych CBD dla układu sercowo-naczyniowego. Potencjalne korzyści terapeutyczne CBD przy chorobach serca (na podstawie dotychczasowych badań):
Obniżenie ciśnienia krwi
W małym badaniu klinicznym z udziałem zdrowych ochotników stwierdzono, że pojedyncza dawka 600 mg CBD obniżyła ciśnienie krwi. Ochotnicy mieli średnio o ok. 6 mmHg niższe skurczowe ciśnienie spoczynkowe po zażyciu CBD niż po placebo. Ponadto CBD złagodziło skok ciśnienia podczas stresu (testy wysiłkowe i zimny bodziec) – reakcja ciśnienia była słabsza o około 5–6 mmHg w porównaniu z placebo. Efektowi temu towarzyszyło umiarkowane przyspieszenie akcji serca o ~7–10 uderzeń/min, co sugeruje, że niższe ciśnienie wynikało z rozszerzenia naczyń i chwilowego odbarczenia baroreceptorów. Autorzy podkreślają, że potrzebne są dalsze badania, ale już teraz widać potencjał CBD do obniżania ciśnienia tętniczego u ludzi.
Działanie przeciwzapalne i ochrona naczyń
Liczne doświadczenia na modelach zwierzęcych wykazują, że CBD zmniejsza stan zapalny oraz stres oksydacyjny w układzie krążenia. Przykładowo, w badaniach na szczurach z nadciśnieniem przewlekłe podawanie CBD obniżało poziom szkodliwych reaktywnych form tlenu w aorcie i poprawiało funkcję naczyń krwionośnych (zwiększało zdolność tętnic do rozkurczu). Dzięki temu CBD przeciwdziałało uszkodzeniom śródbłonka naczyniowego i miażdżycy, które są podstawą wielu chorób serca. Redukując zapalenie w naczyniach, CBD może spowalniać rozwój blaszki miażdżycowej i chronić przed szkodami wynikającymi z niedokrwienia. Badania przedkliniczne potwierdzają te efekty – w przeglądzie z 2022 r. odnotowano, że CBD konsekwentnie poprawiał parametry układu sercowo-naczyniowego w modelach in vivo, głównie poprzez ograniczanie stresu oksydacyjnego i zapalenia.
Ochrona mięśnia sercowego (serce po zawale)
Bardzo interesujące są wyniki badań, w których analizowano wpływ CBD na niedokrwienie mięśnia sercowego (model zawału serca). W badaniach na zwierzętach podanie CBD przed lub w trakcie zawału zmniejszało obszar uszkodzenia serca (mniejsza wielkość zawału) oraz poprawiało powrót funkcji serca po zawale. Co więcej, CBD wyraźnie zmniejszał częstość arytmii zagrażających życiu, takich jak groźne migotanie komór, pojawiających się podczas niedokrwienia. Innymi słowy, serca zwierząt otrzymujących CBD były lepiej chronione – miały mniejsze blizny pozawałowe i rzadziej występowały u nich zaburzenia rytmu. Naukowcy przypuszczają, że za efekt antyarytmiczny CBD może częściowo odpowiadać jego wpływ na płytki krwi – w jednym z badań CBD zmniejszył ich agregację (sklejanie się), co poprawiało ukrwienie mięśnia sercowego. Obecnie trwają nawet pierwsze próby kliniczne z udziałem pacjentów po zawale i z zapaleniem mięśnia sercowego, mające sprawdzić, czy CBD poprawi regenerację serca (np. badanie ARCHER nad CBD u pacjentów z ostrym zapaleniem mięśnia sercowego) To pokazuje, jak poważnie nauka podchodzi do potencjału CBD w kardiologii.
Działanie antyarytmiczne
Jak wspomniano wyżej, CBD w warunkach doświadczalnych ogranicza zaburzenia rytmu serca podczas niedotlenienia. Poza sytuacją zawału, kannabidiol może mieć też szersze działanie stabilizujące rytm. W eksperymentach wykazano, że CBD może działać antyarytmicznie, zmniejszając częstość arytmii komorowych (nierównego bicia serca pochodzenia komorowego). U zwierząt CBD wpływał także na autonomiczny układ nerwowy regulujący pracę serca – poprawiał tzw. wrażliwość barorefleksu, co pomaga utrzymać prawidłowy rytm i ciśnienie krwi. Należy podkreślić, że brakuje jeszcze badań klinicznych potwierdzających działanie antyarytmiczne CBD u ludzi. Wstępne obserwacje są jednak zachęcające – sugerują, że CBD nie zaburza rytmu serca, a wręcz przeciwnie, może działać ochronnie na układ bodźcoprzewodzący serca.
Poprawa profilu metabolicznego (cholesterol)
Częste choroby serca, jak miażdżyca czy niewydolność, wiążą się z nieprawidłowym poziomem cholesterolu i innych lipidów. Istnieją wskazówki, że CBD może wpływać na metabolizm lipidów. Zaobserwowano to np. w badaniach na modelach otyłości i cukrzycy, gdzie CBD modulował receptory w komórkach tłuszczowych i zmniejszał odkładanie się tłuszczu w narządach. Niektóre źródła sugerują, że CBD pomaga kontrolować poziom cholesterolu, zwłaszcza obniżać tzw. “zły” cholesterol LDL. Trzeba jednak zaznaczyć, że są to dane wstępne i wymagają potwierdzenia. Mimo to, biorąc pod uwagę, że układ endokannabinoidowy uczestniczy w regulacji metabolizmu, nie jest zaskoczeniem, iż CBD może wywierać delikatny efekt obniżający cholesterol czy trójglicerydy. Poprawa profilu lipidowego byłaby dodatkowym atutem CBD w kontekście profilaktyki miażdżycy.
Podsumowując, dotychczasowe badania – głównie na modelach doświadczalnych – pokazują, że olej CBD może mieć wielokierunkowe korzystne działanie na serce i naczynia: obniża ciśnienie tętnicze, działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie, chroni komórki serca przed uszkodzeniem (np. w zawale), zmniejsza ryzyko groźnych arytmii i być może poprawia parametry metaboliczne. Te odkrycia przekładają się na rosnące zainteresowanie wykorzystaniem CBD w kardiologii. Eksperci podkreślają, że przegląd dostępnych dowodów przedklinicznych jest na tyle pozytywny, iż uzasadnia podjęcie dobrze zaplanowanych badań klinicznych z udziałem pacjentów. Innymi słowy – wszystko wskazuje na to, że warto dalej badać CBD u osób z chorobami serca.
Potencjalne zagrożenia i skutki uboczne CBD dla serca
Choć CBD wykazuje obiecujące właściwości prozdrowotne, należy podejść do tematu ostrożnie. Olej CBD a choroby serca to zależność wciąż badana, a CBD nie jest oficjalnie zarejestrowanym lekiem kardiologicznym. Poniżej omawiamy potencjalne zagrożenia i skutki uboczne związane ze stosowaniem CBD w kontekście zdrowia serca:
- Niedostateczna ilość badań na ludziach – większość wymienionych korzyści CBD pochodzi z badań przedklinicznych. Brakuje dużych badań klinicznych potwierdzających skuteczność i bezpieczeństwo CBD u pacjentów kardiologicznych. Oznacza to, że nie wiemy jeszcze na pewno, czy efekty zaobserwowane u zwierząt przełożą się na ludzi. Stosowanie CBD nie zastąpi konwencjonalnego leczenia chorób serca (leków na nadciśnienie, statyn, beta-blokerów itp.). Zanim lekarze zaczną rutynowo zalecać CBD na serce, potrzebne są wyniki kontrolowanych prób klinicznych.
- Możliwe obniżenie ciśnienia – efekt uboczny. Kannabidiol co prawda może pomagać przy nadciśnieniu, ale u niektórych osób jego działanie wazodilatacyjne (rozszerzające naczynia) może wywołać zbyt niskie ciśnienie krwi. Odnotowano przypadki, że po zażyciu większej dawki CBD ciśnienie spadało na tyle, że pojawiało się uczucie osłabienia czy zawroty głowy przy wstawaniu. Na szczęście, efekt ten nie jest zwykle niebezpieczny – częściej dotyczy to zdrowych osób przyjmujących wysokie dawki. Mimo to osoby z niskim ciśnieniem wyjściowym lub przyjmujące leki hipotensyjne powinny zachować ostrożność. W badaniu na zdrowych ochotnikach zauważono też, że obniżenie ciśnienia przez CBD wiązało się z kompensacyjnym wzrostem tętna. Dla większości zdrowych ludzi drobne przyspieszenie akcji serca nie ma znaczenia, ale u pacjentów z poważnymi chorobami serca (np. zaburzeniami rytmu, niewydolnością) nagłe zmiany tętna czy ciśnienia mogą być odczuwalne.
- Interakcje z lekami kardiologicznymi – CBD może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, zwłaszcza metabolizowanymi przez te same enzymy wątroby. Przykładem są leki przeciwzakrzepowe (antykoagulanty) takie jak warfaryna. Wykazano, że CBD hamuje metabolizm warfaryny, co może prowadzić do nadmiernego rozrzedzenia krwi i ryzyka krwawień. Innymi słowy, jeśli ktoś przyjmuje stałe dawki leków „rozrzedzających krew” i jednocześnie zacznie stosować wysokie dawki CBD, stężenie leku we krwi może się zwiększyć i spowodować niebezpieczne powikłania. Podobny problem dotyczyć może innych leków kardiologicznych metabolizowanych przez cytochrom P450 (np. niektóre statyny, leki przeciwarytmiczne, beta-blokery).
Zasada jest prosta: zawsze należy skonsultować z lekarzem chęć stosowania CBD, jeśli przyjmujemy na stałe jakiekolwiek leki na serce lub nadciśnienie.
Specjaliści często posługują się tzw. testem grejpfrutowym – jeśli ulotka leku ostrzega przed piciem soku grejpfrutowego (który wpływa na metabolizm leków), to podobnie ostrożnie należy podchodzić do CBD, bo może on działać na te same enzymy.
Konsultacja z lekarzem – konieczność przed zastosowaniem
Na podstawie powyższych informacji widać wyraźnie, że choć CBD ma duży potencjał terapeutyczny dla serca, to jego stosowanie należy dokładnie przemyśleć i omówić ze specjalistą. Konsultacja z lekarzem jest absolutnie konieczna, zanim zaczniemy przyjmować olej CBD na serce lub włączymy go do terapii choroby kardiologicznej. Lekarz oceni, czy w naszym konkretnym przypadku CBD jest wskazane, sprawdzi możliwe interakcje z przyjmowanymi lekami i dobierze bezpieczne dawkowanie. Samodzielne eksperymentowanie z CBD przy poważnych schorzeniach sercowo-naczyniowych nie jest zalecane.
Warto również pamiętać, że CBD powinno być traktowane jako uzupełnienie (dodatek) do standardowego leczenia, a nie jego zamiennik. Nie należy odstawiać przepisanych leków na serce na rzecz suplementacji CBD – mogłoby to grozić pogorszeniem stanu zdrowia. Jeśli pacjent chce wypróbować olej CBD jako wsparcie, powinien to zrobić pod nadzorem lekarza i monitorować efekty (np. kontrolować ciśnienie, rytm serca, badania krwi). Profesjonalista może również doradzić, jaki produkt wybrać – jak porcjować zgodnie ze swoim aktualnym stanem zdrowia.
Oświadczenie o odpowiedzialności:
Wszystkie informacje podane na niniejszej stronie Internetowej, jak również informacje, które są przekazywane za pośrednictwem tej strony, służą wyłącznie do celów edukacyjnych. Żadna z przedstawionych tu informacji nie służy jako zamiennik diagnozy lekarskiej. Takiej informacji nie należy uważać za poradę lekarską czy zalecane leczenie.
Źródła:
Źródła naukowe: Niniejszy artykuł bazuje na publikacjach z recenzowanych czasopism (m.in. Journal of Hypertension, British Journal of Pharmacology, JCI Insight), oficjalnych komunikatach kardiologicznych oraz przeglądach literatury na temat CBD i układu sercowo-naczyniowego:
